本
文
摘
要
编译自外文博客
《刺客信条：奥德赛》中的大部分船歌是以古希腊语演唱的，而开发组有意从古代希腊诗歌中寻找灵感改编创作船歌。
绝大多数的船歌是由作曲家Giannis Georgantelis选取和改编的，音乐总监Dimitris Ilias在他的视频中介绍了船歌的制作过程。
目录
‘The black earth drinks’ -- Anacreontea 21.1-4, 6-7‘Through the storm’ -- Alcaeus fr. 326.1-5 (ed. Lobel-Page)‘Muse of the forest’ -- Aristophanes, Birds 737-743‘The lost shield’ -- Archilochus fr. eleg. 5 (ed. West)‘Bacchus teaches me to dance’ -- Anacreontea 49‘Ares god of war’ -- Hymn to Ares 1-3, 5, 9‘Song to Bacchus’ -- Anacreontea 48.1-8‘When I drink’ -- Anacreontea 50.5-8, 25-28‘Song for a young girl’ -- Anacreontea 22.5-16‘Poseidon god of the sea’ -- Hymn to Poseidon 1, 4, 61. The black earth drinks
ἡ γῆ μέλαινα πίνει, πίνει δὲ δένδρεα δ’ αὐτήν.
τί μοι μάχεσθ’, ἑταῖροι, θέλοντι πίνειν;
τί μοι μάχεσθ’, ἑταῖροι, καὐτῷ θέλοντι πίνειν;
ἡ γῆ μέλαινα πίνει, πίνει θάλασσ’ ἀναύρους.
τί μοι μάχεσθ’, ἑταῖροι, θέλοντι πίνειν;
τί μοι μάχεσθ’, ἑταῖροι, καὐτῷ θέλοντι πίνειν;
ἡ γῆ μέλαινα πίνει, ὁ δ’ ἥλιος θάλασσαν.
τί μοι μάχεσθ’, ἑταῖροι, θέλοντι πίνειν;
τί μοι μάχεσθ’, ἑταῖροι, καὐτῷ θέλοντι πίνειν;
The black earth drinks, and the trees drink it in turn.
Why fight me, friends, if I want to drink too?
The black earth drinks, and the sea drinks the torrents.
Why fight me, friends, if I want to drink too?
The black earth drinks, and the sun drinks the sea.
Why fight me, friends, if I want to drink too?原始出处（船歌做了修改省略了部分字母）：
ἡ γῆ μέλαινα πίνει,
πίνει δένδρεα δ’ αὐτήν,
πίνει θάλασσ’ ἀναύρους,
ὁ δ’ ἥλιος θάλασσαν,
τὸν δ’ ἥλιον σελήνη·
τί μοι μάχεσθ’, ἑταῖροι,
καὐτῷ θέλοντι πίνειν;
The black earth drinks,
the trees drink it,
the sea drinks the torrents,
the sun the sea,
the moon the sun.
Why fight with me, my friends,
if I too want to drink?
-- Anacreontea 21 (tr. Campbell)注：阿纳克里翁（c.582 – c. 485BC)是活跃于公元前6世纪晚期的古希腊吟唱诗人。这首诗出自诗歌集《Anacreontea》，收录了公元前1世纪到6世纪的60首诗歌，因为大多数主题与阿纳克里翁有关，因此得名。
船歌第一句出现了一个错误的重复δέ(=Anacr. 21.2)，在这里并没有任何意义。这个错误的源头是Noctes gallicanae网站上的一个错误版本，这在船歌4和9中也出现了。
2. Through the storm
ἀσυννέτημμι τὼν ἀνέμων στάσιν,
νᾶϊ φορήμμεθα, νᾶϊ φορήμμεθα σὺν μελαίνᾳ,
νᾶϊ φορήμμεθα, νᾶϊ φορήμμεθα.
κῦμα κυλίνδεται, ἄμμες δ’ ὂν τὸ μέσσον
νᾶϊ φορήμμεθα, νᾶϊ φορήμμεθα σὺν μελαίνᾳ,
νᾶϊ φορήμμεθα, νᾶϊ φορήμμεθα.
χείμωνι μόχθεντες μεγάλῳ μάλα·
νᾶϊ φορήμμεθα, νᾶϊ φορήμμεθα σὺν μελαίνᾳ,
νᾶϊ φορήμμεθα, νᾶϊ φορήμμεθα.
I don’t understand the set of the winds.
We sail in our ship, we sail in our black ship.
The wave rolls, and we in the middle,
we sail in our ship, we sail in our black ship,
struggling in a huge storm.
We sail in our ship, we sail in our black ship.原始出处：
ἀσυννέτημμι τὼν ἀνέμων στάσιν,
τὸ μὲν γὰρ ἔνθεν κῦμα κυλίνδεται,
τὸ δ’ ἔνθεν, ἄμμες δ’ ὂν τὸ μέσσον
νᾶϊ φορήμμεθα σὺν μελαίνᾳ
χείμωνι μόχθεντες μεγάλῳ μάλα·
πὲρ μὲν γὰρ ἄντλος ἰστοπέδαν ἔχει,
λαῖφος δὲ πὰν ζάδηλον ἤδη,
καὶ λάκιδες μέγαλαι κὰτ αὖτο,
χάλαισι δ’ ἄγκυρραι, τὰ δ’ ὀή[ϊα ...]
I fail to understand the direction of the winds:
one wave rolls in from this side,
another from that, and we in the middle
are carried along in company with our black ship,
much distressed in the great storm.
The bilge-water covers the masthold;
all the sail lets the light through now,
and there are great rents in it;
the anchors are slackening; the rudders [ ... ]
-- Alcaeus fr. 326 Lobel-Page (tr. Campbell)注：迈锡尼的阿尔卡埃乌斯和萨福是莱斯沃斯岛Le *** os早期的一对诗人。二人都使用莱岛当地方言创作诗歌，这对受古典阿提卡希腊语训练的人来说有点难理解。阿尔卡埃乌斯的诗歌体享有盛名，后世称为“阿尔卡风韵文”。
这首诗歌的主题很适合船歌，表面上是海上的风暴。不过，阿尔卡埃乌斯的诗歌通常很强调政治寓意。在希腊诗歌中，通常把治理城邦比喻成驾船航行。这首诗很可能是影射当时统治莱岛的暴君米尔西洛斯，阿尔卡埃乌斯参与了反抗米尔西洛斯的密谋，事败流亡，后来米尔西洛斯死后，他写过一首诗庆祝。
3. Muse of the forest
τιοτιοτιοτιοτίγξ.
Μούσα λοχμαία (τιοτιοτίγξ),
ποικίλη, μεθ’ ἧς εγώ (τιοτιοτίγξ)
νάπαισι και κορυφαίς
ἐν ὀρείαις,
τιοτιοτιοτιοτίγξ,
ἱζόμενος μελίας (τιοτιοτίγξ)
ἐπί φυλλοκόμου (τιοτιοτίγξ)
νάπαισι και κορυφαίς
ἐν ὀρείαις.
(译文见下)原始出处：
Μοῦσα λοχμαία,
τιοτιοτιοτιοτίγξ,
ποικίλη, μεθ’ ἧς ἐγὼ νάπαισί
<τε καὶ> κορυφαῖς ἐν ὀρείαις,
τιοτιοτιοτιοτίγξ,
ἱζόμενος μελίας ἔπι φυλλοκόμου,
τιοτιοτιοτιοτίγξ.
Muse of the forest,
tio tio tio tiotinx,
I join in your varied song
in the glens and mountain peaks,
tio tio tio tiotinx,
sitting on a leafy-haired ash tree,
tio tio tio tiotinx.
-- Aristophanes, Birds 737-743 (tr. Gainsford)注：阿里斯托芬的喜剧《鸟》首演于公元前414年2月雅典酒神节上。整个喜剧就是一个从头到尾吟唱奥德诗歌的合唱。船歌中的一句：tio tio tio tiotinx指代的是鸟叫声（虽然船歌中听起来并不像是鸟叫）它是一个长歌间直接面向观众的幕间短剧。
这幕剧讲的是两个雅典人决定逃离伯罗奔尼塞战争的蹂躏，他们在鸟的引导下发现了一座天空上的城市，并命名为Nephelokokkygia‘cloud cuckoo land’（‘Cloud cuckoo land’在现代英语中也很有名，《乐高大电影》（2014）中就曾出现过这个名词）。
4. The lost shield
ἀσπίδι μὲν Σαΐων τις ἀγάλλεται, ἣν παρὰ θάμνῳ,
ἐρρέτω, ἐρρέτω, ἐρρέτω, ἐξαῦτις κτήσομαι οὐ κακίων.
ἔντος ἀμώμητον, ἀμώμητον, κάλλιστον οὐκ ἐθέλων,
ἐρρέτω, ἐρρέτω, ἐρρέτω, ἐξαῦτις κτήσομαι οὐ κακίων.
αὐτὸν δ᾽ ἐκ μ’ ἐσάωσα, τί μοι μέλει ἀσπὶς ἐκείνη;
ἐρρέτω, ἐρρέτω, ἐρρέτω, ἐξαῦτις κτήσομαι οὐ κακίων.
Some Saian is boasting over my shield -- it was by a bush --
to hell with it, to hell with it, to hell with it! I’ll get another one just as good.
a perfectly good weapon, I didn’t mean to leave it there.
to hell with it, to hell with it, to hell with it! I’ll get another one just as good.
But I saved myself, so what do I care about the shield?
to hell with it, to hell with it, to hell with it! I’ll get another one just as good.原始出处:
ἀσπίδι μὲν Σαΐων τις ἀγάλλεται, ἣν παρὰ θάμνῳ,
ἔντος ἀμώμητον, κάλλιπον οὐκ ἐθέλων·
αὐτὸν δ’ ἐξεσάωσα. τί μοι μέλει ἀσπὶς ἐκείνη;
ἐρρέτω· ἐξαῦτις κτήσομαι οὐ κακίω.
Some Saian exults in my shield which I left --
a faultless weapon -- beside a bush against my will.
But I saved myself. What do I care about that shield?
To hell with it! I’ll get one that’s just as good another time.
-- Archilochus fr. eleg. 5 (tr. Gerber)注：阿尔基罗库斯或许是公元前7世纪所有早期希腊诗人中最富盛名的一位，直到公元前6世纪晚期荷马的名字划过天际。阿尔基罗库斯以叛逆闻名，这里指的是丢掉盾牌逃离战场。这首诗是多以哲学和教化为主题的挽歌体裁。
船歌的文本来自Noctes gallicanae网站，有多处文本讹误，例如船歌1和9中的κάλλιστον (κάλλιπον之误) 以及 κακίων ( κακίω之误)。
5. Bacchus teaches me to dance
τοῦ Διὸς ὁ παῖς ὁ Βάκχος,
ὁ λυσίφρων, ὁ Λυαῖος
ὅταν εἰς φρένας τὰς ἐμάς
εἰσέλθῃ μεθυδώτας
διδάσκει με, διδάσκει με, διδάσκει με χορεύειν.
ἔχω δέ τι καὶ τερπνόν
ὁ τᾶς μέθας ἐραστάς·
μετὰ κρότων, μετ’ ᾠδᾶς
τέρπει με κἀφροδίτα·
διδάσκει με, διδάσκει με, διδάσκει με χορεύειν.
πάλιν θέλω χορεύειν,
πάλιν θέλω χορεύειν,
ὦ ὦ ὦ ὦ.
(译文见下)原始出处:
τοῦ Διὸς ὁ παῖς ὁ Βάκχος,
ὁ λυσίφρων ὁ Λυαῖος,
ὅταν εἰς φρένας τὰς ἐμάς
εἰσέλθῃ μεθυδώτας,
διδάσκει με χορεύειν.
ἔχω δέ τι καὶ τερπνόν
ὁ τᾶς μέθας ἐραστάς·
μετὰ κρότων, μετ’ ᾠδᾶς
τέρπει με κἀφροδίτα·
πάλιν θέλω χορεύειν.
Zeus’ son Bacchus,
the Mind-loosener, the Liberator!
When into my thoughts
he enters, the wine-giver,
he teaches me to dance.
And there’s something else I enjoy,
when I am wine’s lover:
along with the beat, along with the song
Aphrodite gives me pleasure too.
I want to dance again!
-- Anacreontea 49 (tr. Gainsford)注：参见船歌1注。
Bacchus并非是狄俄尼索斯的罗马名字。狄俄尼索斯是古希腊宗教中长期存在的神祗之一，在古希腊世界中拥有不同的头衔和称号，各自都有追随者。这两个名字至少在公元前5世纪早期的希腊就已经同时存在了。希罗多德称他为“Baccheian”，索福克勒斯和欧里庇得斯则称为“Bacchus”，希罗多德和阿里斯托芬那还有一个诡异的变体“Iacchus”。
6. Ares, god of war
Ἆρες ὑπερμενέτα, Ἆρες βρισάρματε,
Ἆρες χρυσεοπήληξ, Ἆρες ἀμόγητε,
Ἆρες, Ἆρες, Ἆρες, Ἆρες.
Ἆρες χαλκοκορυστά, Ἆρες ἐπίκουρε,
Ἆρες δικαιοτάτων, Ἆρες ἀγὲ φωτῶν.
Ἆρες, Ἆρες, Ἆρες, Ἆρες.
Ares proud-spirited, Ares weighing down the chariot,
Ares gold-helmeted, Ares tireless,
Ares, Ares, Ares, Ares!
Ares armed in bronze, Ares the ally,
Ares of the most just, Ares leader of men,
Ares, Ares, Ares, Ares!原始出处：
Ἆρες ὑπερμενέτα, βρισάρματε, χρυσεοπήληξ,
ὀβριμόθυμε, φέρασπι, πολισσόε, χαλκοκορυστά,
καρτερόχειρ, ἀμόγητε, δορυσθενές, ἕρκος Ὀλύμπου,
Νίκης εὐπολέμοιο πάτερ, συναρωγὲ Θέμιστος,
ἀντιβίοισι τύραννε, δικαιοτάτων ἀγὲ φωτῶν,
ἠνορέης σκηπτοῦχε, πυραυγέα κύκλον ἑλίσσων
αἰθέρος ἑπταπόροις ἐνὶ τείρεσιν ἔνθα σε πῶλοι
ζαφλεγέες τριτάτης ὑπὲρ ἄντυγος αἰὲν ἔχουσι·
κλῦθι βροτῶν ἐπίκουρε, δοτὴρ εὐθαλέος ἥβης, ...
Ares haughty in spirit, heavy on chariot, golden-helmed;
grim-hearted, shieldbearer, city savior, bronze-armored;
tough of arm, untiring, spear-strong, bulwark of Olympus;
father of Victory in the good fight, ally of Law;
oppressor of the rebellious, leader of the righteous;
sceptred king of manliness, as you wheel your fiery circle
among the seven coursing lights of the ether, where your
flaming steeds ever keep you up on the third orbit;
hearken, helper of mankind, giver of brave young manhood ...
-- Hymn 8 to Ares 1-9 (tr. West)注：英雄赞美歌是一系列纪念神的诗歌合辑，大部分诗歌的创作时间在公元前670 到500年之间。这是其中一首《theHymn to Ares》的节选，要比诗集的其他诗歌要晚近一千年。
罗马时期，这首诗被改编为一组Orphic赞歌，阿瑞斯和火星扯上了联系。
7. Song to Bacchus
ὅταν ὁ Βάκχος ἔλθῃ, εὕδουσιν αἱ μέριμναι·
φέρε μοι κύπελλον ὦ παῖ, φέρε μοι κύπελλον παῖ.
δοκῶ δ᾿ ἔχειν τὰ Κροίσου, θέλω καλῶς ἀείδειν·
φέρε μοι κύπελλον ὦ παῖ, φέρε μοι κύπελλον παῖ.
κισσοστεφὴς δὲ κεῖμαι, πατῶ δ᾿ ἅπαντα θυμῷ·
φέρε μοι κύπελλον ὦ παῖ, φέρε μοι κύπελλον παῖ.
ὅπλιζ’, ἐγὼ δὲ πίνω, φέρε μοι κύπελλον, ὦ παῖ·
φέρε μοι κύπελλον ὦ παῖ, φέρε μοι κύπελλον παῖ.
Whenever Bacchus comes, my cares go to sleep.
Bring me the cup, boy, bring me the cup, boy!
I dream I’m as rich as Croesus, and it makes me want to sing.
Bring me the cup, boy, bring me the cup, boy!
Ivy-garlanded I lie, but in my heart I walk the world.
Bring me the cup, boy, bring me the cup, boy!
Get it ready and I’ll drink: bring me the cup, boy!
Bring me the cup, boy, bring me the cup, boy!原始出处:
ὅταν ὁ Βάκχος ἔλθῃ,
εὕδουσιν αἱ μέριμναι,
δοκῶ δ᾿ ἔχειν τὰ Κροίσου.
θέλω καλῶς ἀείδειν,
κισσοστεφὴς δὲ κεῖμαι,
πατῶ δ᾿ ἅπαντα θυμῷ.
ὅπλιζ’, ἐγὼ δὲ πίνω.
φέρε μοι κύπελλον, ὦ παῖ,
μεθύοντα γάρ με κεῖσθαι
πολὺ κρεῖσσον ἢ θανόντα.
When Bacchus comes,
my worries go to sleep,
and I imagine that I have the wealth of Croesus;
I want to sing beautifully;
I lie garlanded with ivy
and in my heart I disdain the world.
Prepare the wine and let me drink it.
Bring me a cup, boy;
for it is far better that I should
be drunk than lie dead.
-- Anacreontea 48 (tr. Campbell)注：参见船歌1和5。
最后三行，用的是不同的韵律，可能来自其他的诗。
船歌的副歌中很难听清φέρε μοι这个词，尽管它们确实有（船歌省略了原始文本的μοι）。
8. When I drink
ὅτ’ ἐγὼ πίω τὸν οἶνον (ὅτε πίω, ὅτε πίω)
ἀπορίπτονται αἱ μέριμναι
πολυφρόντιδές τε βουλαὶ
ἐς ἁλικτύπους ἀήτας.
(ὅτε πίω, ὅτε πίω, ὅτε πίω, ὅτε πίω)
ὅτ᾿ ἐγὼ πίω τὸν οἶνον (ὅτε πίω, ὅτε πίω)
τοῦτό μοι μόνον τὸ κέρδος,
τοῦτ᾿ ἐγὼ λαβὼν ἀποίσω·
τὸ θανεῖν γὰρ μετὰ πάντων.
(ὅτε πίω, ὅτε πίω, ὅτε πίω, ὅτε πίω)
ὅτ᾿ ἐγὼ πίω τὸν οἶνον (ὅτε πίω, ὅτε πίω).
(译文如下)原始出处:
ὅτ’ ἐγὼ πίω τὸν οἶνον,
ἀπορίπτονται μέριμναι
πολυφρόντιδές τε βουλαί
ἐς ἁλικτύπους ἀήτας. ...
ὅτ’ ἐγὼ πίω τὸν οἶνον,
τοῦτό μοι μόνον τὸ κέρδος,
τοῦτ’ ἐγὼ λαβὼν ἀποίσω·
τὸ θανεῖν γὰρ μετὰ πάντων.
When I drink wine,
my worries are thrown away,
and my anxious deliberations
to the winds that pound the sea. ...
When I drink wine,
that is all the gain I ask:
I shall accept it and take it away;
for I must die along with everyone else.
-- Anacreontea 50.5-8, 25-28 (tr. Campbell, adjusted)注：见前文。
9. Song for a young girl
ἐγὼ δ’ ἔσοπτρον εἴην,
ὅπως ἀεὶ βλέπῃς μοι·
ἐγὼ χιτὼν γενοίμην,
ὅπως ἀεὶ φορῇς με.
ὕδωρ θέλω γενέσθαι,
ὅπως σε χρῶτα λούσω, ὅπως σε χρῶτα λούσω.
μύρον, γύναι, γενοίμην,
ὅπως ἐγώ σ’ ἐλείψω.
καὶ ταινίη δὲ μασθῷ
καὶ μάργαρον τραχήλῳ
καὶ σάνδαλον γενοίμην·
μόνον ποσὶν πάτει με, μόνον ποσὶν πάτει.
(See below for translation)原始出处:
Εἰς κόρην
ἡ Ταντάλου ποτ’ ἔστη
λίθος Φρυγῶν ἐν ὄχθαις,
καὶ παῖς ποτ’ ὄρνις ἔπτη
Πανδίονος χελιδών.
ἐγὼ δ’ ἔσοπτρον εἴην,
ὅπως ἀεὶ βλέπῃς με·
ἐγὼ χιτὼν γενοίμην,
ὅπως ἀεὶ φορῇς με.
ὕδωρ θέλω γενέσθαι,
ὅπως σε χρῶτα λούσω·
μύρον, γύναι, γενοίμην,
ὅπως ἐγώ σ’ ἀλείψω.
καὶ ταινίη δὲ μασθῷ
καὶ μάργαρον τραχήλῳ
καὶ σάνδαλον γενοίμην·
μόνον ποσὶν πάτει με.
To a girl
Once Tantalus’ daughter became
a stone standing among the Phrygian hills;
once Pandion’s daughter became a bird
and flew, a swallow.
If only I could be a mirror,
so that you would always look at me;
if only I could be a robe,
so that you would always wear me;
I wish to become water,
that I might wash your skin;
I’d become perfume, lady,
that I might anoint you;
and a band for your breast,
a pearl for your neck,
a sandal I’d become --
only you get to trample me underfoot!
-- Anacreontea 22(tr. Campbell, adjusted)注：见前文。
船歌使用的文本有诸多讹误，如βλέπῃςμοι, σ’ἐλείψω。来源网站省略了前四行，导致船歌前四行缺失。
10. Poseidon god of the sea
ἀμφὶ Ποσειδάωτα, μέγαν θεόν,
ἀμφὶ Ποσειδάωτα ἄρχομ’ ἀείδειν.
χαῖρε, Ποσείδαον, χαῖρε γαιήοχε,
χαῖρε, Ποσείδαον, χαῖρε Ἐννοσίγαιε,
χαῖρε, χαῖρε, μέγαν θεόν.
χαῖρε, Ποσείδαον, χαῖρε.
χαῖρε, Ποσείδαον, χαῖρε γαιήοχε,
χαῖρε, Ποσείδαον, χαῖρε Ἐννοσίγαιε,
χαῖρε, χαῖρε, μέγαν θεόν.
About Poseidon, great god,
about Poseidon I begin my song.
Hail, Poseidon! Hail, earth-mover!
Hail, Poseidon! Hail, land-shaker!
Hail, hail! The great god!
Hail, Poseidon, hail!
Hail, Poseidon! Hail, earth-mover!
Hail, Poseidon! Hail, land-shaker!
Hail, hail! The great god!原始出处:
ἀμφὶ Ποσειδάωνα θεὸν μέγαν ἄρχομ’ ἀείδειν
γαίης κινητῆρα καὶ ἀτρυγέτοιο θαλάσσης
πόντιον, ὅς θ’ Ἑλικῶνα καὶ εὐρείας ἔχει Αἰγάς.
διχθά τοι Ἐννοσίγαιε θεοὶ τιμὴν ἐδάσαντο
ἵππων τε δμητῆρ’ ἔμεναι σωτῆρά τε νηῶν.
χαῖρε Ποσείδαον γαιήοχε κυανοχαῖτα,
καὶ μάκαρ εὐμενὲς ἦτορ ἔχων πλώουσιν ἄρηγε.
About Poseidon the great god first I sing,
mover of the earth and the barren sea,
marine god, who possesses Helicon and broad Aegae.
In two parts, Earth-shaker, the gods assigned you your privilege:
to be a tamer of horses, and savior of ships.
I salute you, Poseidon, earth-rider, sable-hair.
Keep your heart well-disposed, blessed one, and assist those at sea.
-- Hymn 22 to Poseidon (tr. West)注：不同于前面的阿瑞斯赞歌，这首赞歌真的年代久远，伯罗奔尼撒战争时期水手有可能唱过。
船歌的第一行有个错误，Ποσειδάωτα ( Ποσειδάωνα之误)。应该是来源网站OCR识别的讹误。
